ถนัดมือซ้าย' ใครว่ามีปัญหา? เปลี่ยนไปใช้ ‘มือขวา' ต้องทำก่อน 3 ขวบ แม้ว่าคนส่วนใหญ่จะถนัดมือขวา แต่ก็มิได้หมายความว่าคนส่วนน้อยที่ถนัดมือซ้ายจะมีความผิดแปลกแตกต่าง เพราะไม่ว่าจะถนัดข้างใด ทุกคนก็สามารถประสบความสำเร็จในชีวิตได้เช่นกัน ดังนั้นผู้เขียนก็ไม่รู้เหมือนกันว่า ทำไมคุณพ่อคุณแม่บางท่านจึงพยายามที่จะเปลี่ยนพฤติกรรมของลูกที่ถนัดมือข้างซ้ายหันไปใช้มือข้างขวา โดยหารู้ไม่ว่าอาจจะส่งผลกระทบต่อพัฒนาการของลูกได้

ดังนั้นเพื่อให้ผู้อ่านได้รับทราบข้อมูลในเรื่องนี้ "X-RAY สุขภาพ" จึงมาพูดคุยกัน นพ.ทัศนวัต สมบุญธรรม อาจารย์และกุมารแพทย์ หน่วยพัฒนาการและพฤติกรรมเด็ก ภาควิชากุมารเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ รพ.รามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล 

นพ.ทัศนวัต อธิบายว่า ปกติมนุษย์ จะพัฒนาความถนัด คือ ถนัดมือข้างซ้าย หรือ ถนัดมือข้างขวา ช่วงอายุ 1-3 ขวบ ใน กรณีที่เด็กทารกอายุก่อน 1 ขวบ มีความถนัดข้างใดข้างหนึ่ง อาจจะต้องพึงระวัง เพราะมืออีกข้างที่ทารกไม่ได้ใช้นั้นอาจมีปัญหากล้ามเนื้ออ่อนแรง หรือมีพยาธิสภาพอะไรบางอย่าง เนื่องจากช่วงอายุ 0-1 ขวบ เด็กมักจะใช้มือ หรือ แขนขา 2 ข้างเท่า ๆ กัน และช่วงอายุ 1-3 ขวบ จะเป็นช่วงที่พัฒนาว่าถนัดมือข้างใด ถ้าอายุเกิน 3 ขวบ ไปแล้วเด็กใช้มือข้างใดบ่อย ๆ ก็แสดงว่าเขาถนัดข้างนั้นไปแล้ว 

ความจริงการที่เด็กคนหนึ่งจะถนัดใช้มือข้างใดก็ไม่มีอะไรผิดปกติ แต่คนไทยและคนตะวันออกมักจะให้ลูกถนัดมือขวา อาจเป็นเพราะว่า ถ้าเขียนหนังสือด้วยมือข้างซ้ายจะไม่เห็นตัวหนังสือที่เขียน หรือทำให้มือเด็กเปื้อนรอยดินสอที่เขียน เวลารับประทานอาหารมืออาจจะไปชนกับเพื่อน ๆ พอโตขึ้นอาจจะหาอุปกรณ์กีฬายากหรืออุปกรณ์กีฬามีราคาแพง เล่นดนตรีอย่างกีตาร์ก็ลำบาก 

หรือในอดีตอาจมีความเชื่อที่ผิด ๆ ว่า คนที่ถนัดมือซ้ายจะมีปัญหาด้านพฤติกรรมมากกว่าคนที่ถนัดขวา โตขึ้นอาจจะมีพฤติกรรมต่อต้านสังคม มีปัญหาลักเล็กขโมยน้อย ไปจนถึงการก่อปัญหาอาชญากรรม สิ่งต่าง ๆ เหล่านี้พิสูจน์แล้วว่าไม่มีมูลความจริง เพราะคนที่ถนัดมือซ้ายก็ประสบความสำเร็จในชีวิตได้เช่นกัน จะเห็นได้จากนักกีฬาระดับโลกหลายคนไม่ว่าจะเป็นนักกอล์ฟ นักเทนนิส ที่ถนัดมือซ้าย บางคนได้เปรียบด้วยซ้ำเพราะสามารถโจมตีคู่ต่อสู้ได้ดีกว่า 

ในแง่ของพัฒนาการจะถนัดซ้ายหรือขวาก็ไม่แตกต่างกัน เพราะฉะนั้นถ้าคุณพ่อคุณแม่ต้องการที่จะปรับเปลี่ยนให้เด็กที่ใช้แต่มือข้างซ้ายหันไปใช้มือข้างขวา ช่วงที่เหมาะสมที่สุด คือ ช่วงอายุระหว่าง 1-3 ขวบ โดยเริ่มจากการส่งของให้เด็กทางมือขวา เช่น ส่ง ช้อนส้อม ส่งสิ่งของต่าง ๆ ซึ่งคุณพ่อคุณแม่ควรใช้ วิธีละมุนละม่อม สนับสนุนให้เด็กใช้มือขวา หยิบจับ สิ่งของ เมื่อเด็กทำตามที่ต้องการก็ควรชมเชย หรือ เชียร์เด็กบ้าง แต่ถ้าเด็กใช้มือข้างซ้ายก็ไม่ควรไปดุด่า ว่ากล่าว หรือลงโทษ แต่ควรพูดจาดี ๆ สักระยะเด็กก็จะ มีพัฒนาการที่กลมกลืนและหันไปใช้มือขวาแทน 

ถ้าให้เด็กฝึกไปใช้มือขวาหลัง 3 ขวบ ไปแล้วจะมีปัญหาอะไรหรือไม่ ? นพ.ทัศนวัต กล่าวว่า ก็อาจจะทำให้การพัฒนาของกล้ามเนื้อมัดเล็กที่เดิมพอจะดีอยู่แล้วแย่ลงไป เช่น ในการเขียนหนังสือ อาจจะทำให้ลายมือที่เขียนแย่ลง การประสานของตา กับมือขวาจะสู้มือซ้ายไม่ได้ ส่วนใหญ่ถ้าเป็นเด็กที่มีพัฒนาการปกติคงจะไม่มีปัญหาอะไร แต่สำหรับเด็กที่มีพัฒนาการที่ล่าช้าอยู่แล้วไม่แนะนำให้เปลี่ยน เพราะพัฒนาการที่ไม่ดีอยู่แล้วจะยิ่งแย่หนักลงไปอีก ถ้ามือข้างซ้ายเป็นข้างที่เขาถนัดก็ไม่มีอะไรเสียหาย ควรให้เขาใช้มือซ้ายต่อไป 

พ่อแม่ที่พยายามฝืนจะให้เด็กเปลี่ยนไปใช้ มือข้างขวาทั้งที่เป็นมือข้างที่เด็กไม่ถนัด และสิ่งที่ให้เด็กทำนั้นเดิมเขาทำได้ไม่ดีอยู่แล้ว เด็กจะยิ่งไม่ทำตามส่งผลให้พัฒนาการบางช่วงไม่มีการพัฒนา หรือมีการพัฒนา ที่ล่าช้าออกไปอีก ก็ไม่แนะนำให้เปลี่ยน ดังนั้นถ้าเด็กอายุเกิน 3 ขวบไปแล้ว ไม่ควรไปฝืนใจเด็ก ถนัดด้านไหนก็ควรปล่อยไปตามนั้น เพราะเด็กอาจจะไม่ชอบและต่อต้าน 

ท้ายนี้คงต้องขอเรียนว่า ไม่ว่าจะถนัดมือข้างซ้ายหรือข้างขวามิใช่ประเด็นสำคัญ สามารถทำงานทำการได้ดีเท่า ๆ กัน เป็นศิลปิน เป็นนักกีฬาที่มีชื่อเสียงได้ อย่าไปคิดว่าเป็นปมด้อยหรือเป็นอะไรที่ ไม่เหมือนคนอื่น ที่สำคัญคุณพ่อคุณแม่ไม่ควรไปฝืน ใจเด็ก ควรปล่อยไปตามธรรมชาติ ที่ผ่านมามีคุณพ่อคุณแม่จำนวนมากพาลูกมาพบแพทย์ เพราะอยากให้ลูกเปลี่ยนจากมือข้างซ้ายไปใช้มือข้างขวา เราก็บอกคุณพ่อคุณแม่ไปว่า ไม่ต้องไปฝืนใจเด็ก ส่วนใหญ่ก็ เข้าใจ แต่ก็มีเหมือนกันที่ไม่อยากให้ลูกแตกต่างจาก คนอื่น อยากให้ลูกเปลี่ยนไปใช้มือข้างขวา. 

  
 ข้อมูลจาก : หนังสือพิมพ์เดลินิวส์